Οι αποφάσεις σχετικά με την ακίνητη περιουσία στην τρίτη ηλικία συχνά περιβάλλονται από ανησυχίες, συναισθήματα και ορισμένες διαδεδομένες αντιλήψεις που μπορεί να μην ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Ας δούμε μερικούς κοινούς μύθους που ακούγονται και ας τους συγκρίνουμε με την αλήθεια, ώστε να είστε καλύτερα ενημερωμένοι για τη διαχείριση της περιουσίας σας:
- Μύθος 1: «Πρέπει οπωσδήποτε να αφήσω το σπίτι στα παιδιά μου, αλλιώς θα τα απογοητεύσω».
Αλήθεια: Οι περισσότεροι γονείς νιώθουν ισχυρή την επιθυμία να κληροδοτήσουν κάτι στα παιδιά τους. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να θυσιάσετε τη δική σας άνεση ή αξιοπρέπεια. Όπως έγραψε χαρακτηριστικά μια σύμβουλος, «οι γονείς έχουν δικαίωμα να κάνουν την περιουσία τους ό,τι θέλουν». Τα παιδιά συνήθως θέλουν πάνω απ’ όλα να σας δουν καλά. Αν η αξιοποίηση της περιουσίας σας (π.χ. με μια πώληση ψιλής κυριότητας ή ένα άλλο σχέδιο) θα σας προσφέρει πόρους για καλύτερη ζωή ή φροντίδα, πολλοί απόγονοι θα το κατανοήσουν και θα το στηρίξουν – ειδικά αν το συζητήσετε ανοιχτά μαζί τους. Θυμηθείτε ότι τους έχετε ήδη δώσει πολλά (αγάπη, παιδεία, ένα καλό ξεκίνημα στη ζωή). Το σημαντικό είναι να μη βάλετε τον εαυτό σας σε δεινή θέση οικονομικά για χάρη μιας κληρονομιάς. Υπάρχουν πάντα τρόποι να βοηθήσετε τα παιδιά σας, αν το επιθυμείτε, αλλά πρώτα φροντίστε εσάς.
- Μύθος 2: «Αν πουλήσω το σπίτι (ή την ψιλή κυριότητα), θα βρεθώ στον δρόμο και θα χάσω την ανεξαρτησία μου».
Αλήθεια: Αυτός είναι ένας από τους πιο διαδεδομένους φόβους, αλλά στην πραγματικότητα εξαρτάται από το πώς θα το κάνετε. Εάν προβείτε σε μια σωστή νομική συμφωνία – π.χ. πώληση ψιλής κυριότητας με συμβολαιογραφική πράξη που σας κατοχυρώνει ισόβιο δικαίωμα κατοικίας – κανείς δεν μπορεί να σας βγάλει από το σπίτι σας. Θα συνεχίσετε να ζείτε εκεί, σαν να μην άλλαξε τίποτα στην καθημερινότητά σας, απλώς θα έχετε λάβει χρήματα από την αξιοποίηση της περιουσίας. Η ανεξαρτησία σας δεν χάνεται· αντιθέτως, μπορεί να ενισχυθεί, αφού θα έχετε τους πόρους να ζείτε όπως επιθυμείτε. Βεβαίως, πρέπει να προχωράτε μόνο με αξιόπιστες λύσεις και συμβούλους – αποφεύγοντας κάθε «ύποπτη» πρόταση που δεν σας εγγυάται γραπτώς την ασφάλειά σας.
- Μύθος 3: «Είναι πολύ αργά πλέον για να κάνω οποιαδήποτε οικονομική ή περιουσιακή αλλαγή. Ας μείνουν όλα ως έχουν».
Αλήθεια: Ποτέ δεν είναι αργά να βελτιώσετε μια κατάσταση, αν αυτό μπορεί να σας ωφελήσει. Η στασιμότητα από φόβο μπορεί να σας στερήσει ευκαιρίες. Αν, για παράδειγμα, έχετε ένα μεγάλο σπίτι που σας κουράζει ή έχει υψηλά έξοδα, δεν είναι αργά να το επανεξετάσετε – ίσως να μετακομίσετε σε ένα πιο μικρό και πρακτικό διαμέρισμα, ή να αξιοποιήσετε μέρος της αξίας του σπιτιού σας για να κάνετε τη ζωή σας πιο εύκολη (π.χ. προσλαμβάνοντας βοήθεια, κάνοντας ταξίδια που ονειρευόσασταν, κλπ.). Φυσικά, κάθε αλλαγή θέλει σκέψη και σχέδιο. Αλλά η ηλικία σας από μόνη της δεν πρέπει να είναι εμπόδιο σε αποφάσεις – πολλοί άνθρωποι στα 70, 80 ή και 90 τους προχωρούν σε κινήσεις που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής τους.
- Μύθος 4: «Οι διαδικασίες για να πουλήσω ή να μεταβιβάσω κάτι είναι πολύ περίπλοκες και επικίνδυνες για εμένα».
Αλήθεια: Οι διαδικασίες σίγουρα απαιτούν προσοχή, αλλά δεν είναι ανυπέρβλητες. Με τη σωστή καθοδήγηση από επαγγελματίες (συμβολαιογράφο, δικηγόρο, φοροτεχνικό), μια πώληση ή μεταβίβαση ακινήτου μπορεί να γίνει απλά και με ασφάλεια. Τα νομικά έγγραφα σήμερα προστατεύουν και τις δύο πλευρές, και ειδικά όταν πρόκειται για ηλικιωμένους, οι επαγγελματίες φροντίζουν να εξηγούν τα πάντα με κατανοητό τρόπο. Επιπλέον, εσείς έχετε τον τελευταίο λόγο – μην υπογράφετε τίποτα αν δεν είστε 100% σίγουροι και ενήμεροι. Ζητήστε όλες τις διευκρινίσεις που χρειάζεστε. Να θυμάστε: η περιουσία είναι δική σας, εσείς αποφασίζετε τι θα την κάνετε και κανείς δεν μπορεί να σας αναγκάσει ή να σας εξαπατήσει εύκολα όταν εσείς λαμβάνετε τα μέτρα σας (όπως το να έχετε πάντα έναν δικό σας δικηγόρο να ελέγχει κάθε έγγραφο).
- Μύθος 5: «Όλες αυτές οι νέες λύσεις (σαν την αντίστροφη υποθήκη ή την ψιλή κυριότητα) είναι απάτες – καλύτερα να μην μπλέκω».
Αλήθεια: Είναι υγιές να είστε επιφυλακτικοί μπροστά σε κάτι νέο, όμως δεν ισχύει ότι όλες οι λύσεις είναι κακόβουλες. Για παράδειγμα, η αντίστροφη υποθήκη είναι ένα προϊόν που εφαρμόζεται διεθνώς (αν και θέλει προσοχή στους όρους του), ενώ η πώληση ψιλής κυριότητας είναι μια νόμιμη πρακτική που ήδη πολλοί εφαρμόζουν για οικογενειακές μεταβιβάσεις – τώρα απλώς αξιοποιείται με έναν διαφορετικό τρόπο για οικονομικό όφελος. Το κλειδί είναι να συνεργαστείτε με αξιόπιστους οργανισμούς ή εταιρείες. Κάντε έρευνα αγοράς: ποιοι παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες, τι ιστορικό έχουν, τι λένε άλλοι που το έκαναν. Ζητήστε όλες τις πληροφορίες εγγράφως και πάρτε τον χρόνο σας να τις μελετήσετε. Μια λύση όπως η ψιλή κυριότητα δεν είναι απάτη από μόνη της – είναι εργαλείο. Στα σωστά χέρια, μπορεί να είναι ωφέλιμο εργαλείο· σε λάθος χέρια (π.χ. κάποιον επιτήδειο που θα προσπαθήσει να σας εκμεταλλευτεί) μπορεί να γίνει πρόβλημα. Γι’ αυτό: ενημέρωση και προσοχή. Μην αποκλείετε δυνητικά καλές λύσεις λόγω φόβου, αλλά και μην εμπιστεύεστε κανέναν τυφλά. Με αυτόν τον τρόπο, θα βρείτε την ισορροπία.
Συμπερασματικά, πολλές από τις αντιλήψεις που υπάρχουν γύρω από την περιουσία και τα γεράματα βασίζονται σε φόβους του άγνωστου ή παλιές νοοτροπίες. Η πραγματικότητα σήμερα είναι ότι υπάρχουν περισσότερες επιλογές από ποτέ για να διαχειριστείτε το σπίτι και την περιουσία σας με τρόπους που εξυπηρετούν εσάς και τις ανάγκες σας. Δεν υπάρχει «μία σωστή απάντηση» που να ταιριάζει σε όλους – ο καθένας έχει διαφορετικές προτεραιότητες. Αποδομώντας όμως τους μύθους και κοιτάζοντας ψύχραιμα την αλήθεια, μπορείτε να πάρετε αποφάσεις με αυτοπεποίθηση και γνώση, χωρίς τύψεις ή υπερβολικούς φόβους.